جریان مشروطیت در اصفهان دارای سبقه دینی قوی‌تری بود 

 علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در آیین افتتاح نخستین خانه بیداری اسلامی که در اصفهان برگزار شد، طی سخنانی اظهار داشت: در جریان مشروطه یک حرکت مهم در کشور شکل گرفته بود که البته شرایط متفاوتی در شهرهای مختلف ایران داشت؛ به طوری که جریان مشروطه در آذربایجان تا حدی متاثر از فضای روشنفکری و تا حدی چپ اما سبقه ضداستعماری آن نیز قوی بود و در تهران هم این جریان بیداری اسلامی شرایط مخلوطی داشت به نوعی که هم سبقه دینی آن قوی بود و هم جریانات روشنفکری فعال بودند.

وی ادامه داد: البته جریان مشروطیت در اصفهان دارای سبقه دینی قوی‌تری بود و نقش علمای بزرگی از جمله آیت‌الله نجفی اصفهانی در این قضیه بارز بود و در واقع این جریان مشروطیت‌ جهت‌دارتر و از مبنای دینی بیشتری برخوردار بود.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه گفت: جریان مشروطه در تهران دچار چالش شد و در واقع کشمکشی بین جریان روشنفکر و جریان دینی وجود داشت و شیخ‌فضل‌الله نوری به خاطر همین کشمکش‌ها دغدغه‌مند بود.

لاریجانی با بیان اینکه شروع جریان مشروطه به دلیل برپایی عدالت و حاکم شدن قانون بود، گفت: کاری که آیت‌الله آقانجفی اصفهانی در اصفهان کرد، تقریبا مبنای این اختلافات را روشن کرد و مشخص شد که مبنای حرکت نهضت مشروطه حرکتی دینی است و با این موضوع، ابهاماتی که در جریان مشروطه وجود داشت، برطرف شد که البته بروز اختلافات هم به دلیل همین ابهامات بود و امروزه هم یکی از مشکلات نهضت‌ها همین است و وقتی این نهضت‌ها در ابهامات حرکت می‌کنند، اختلافات بروز پیدا می‌کند.

وی افزود: علما در نهضت مشروطه مبنای مبارزه را به سمت خواسته عمومی که تشکیل جامعه اسلامی بود، بردند و روشن کردند که خواست مردم این است که یک حکومت ضداستعمار و ضد استبداد وجود داشته و مبنای حرکت آن اسلام باشد. 

رئیس مجلس با بیان اینکه در دل خدماتی که علما در دوران مشروطیت انجام دادند، نوعی تفکر بیداری اسلامی وجود داشت، خاطرنشان کرد: در سایر نهضت‌هایی که در یکی دو قرن اخیر رخ داده است، دغدغه بیداری اسلامی وجود داشته و این حرکت‌ها چه در ایران و چه در مصر و یا چه در حرکت‌های سیدجمال‌الدین اسدآبادی و سیدقطب وجود داشت، به نوعی بیداری اسلامی بود بنابراین دغدغه بیداری اسلامی در بین این نهضت‌ها مشترک بوده و هست. همچنین حرکتی که امام (ره) آغاز کرد و امروز هم حرکت دارد، فکر بیداری اسلامی در آن وجود داشت.

لاریجانی با تاکید بر اینکه تفکر بیداری اسلامی نشان می‌دهد که در میان امت‌های اسلامی نباید استبدادی وجود داشته باشد و مسلمانان باید بیدار شوند، گفت: امت اسلامی یک روح جمعی دارد و این قابلیت را دارد که بتواند پیشرو بوده و استعمارزده و استبدادزده نباشد. بنابراین بیداری اسلامی می‌تواند یک حرکت تکاملی را برای بشر تعریف کند و ذهن‌ها را به سوی یک هدف متعالی شکل دهد؛  تفکر بیداری اسلامی می‌تواند انسان‌های هدف‌دار را تعریف کند نه مانند تمدن غرب که در آن گاهی نقاط برجسته‌ای را می‌بینیم اما سقوط‌هایی هم وجود دارد. به عنوان مثال در زمینه علم و دانش سریع حرکت کردند اما در برخی جاها سقوط وجود داشت و امروز انسان غربی انسان هدف‌داری نیست و به تعبیر برخی فیلسوفان غربی، انسان بی‌خانمان است.

وی با بیان اینکه روابط انسان امروزه روابط مکانیکی شده است، گفت: متاسفانه ارزش‌ها در جامعه غربی در سطح خانواده و افراد جامعه متفاوت شده و امروز برخی از این مشکلات در غرب به حیثیت انسان ضربه زده و سبب مسخ انسان شده است که این چیز کوچکی نیست و بسیاری از متفکران غربی هم به آن نقدهای زیادی دارند. 

رئیس مجلس با اشاره به لزوم وجود بیداری اسلامی در بین مسلمانان اظهار داشت: وقتی در مورد بیداری اسلامی صحبت می‌کنیم یعنی اینکه امت اسلامی استعدادهایی دارد که خفته است و مسلمانان باید روی پای خود بایستند و در علوم و دانش و اقتصاد پیشرو باشند. بنابراین این روح در جنبش بیداری اسلامی از ابتدا  تاکنون وجود داشته است. همچنین از آنجا که روح امت اسلامی امر پیوسته‌ای است، موج بیداری اسلامی یک سرمایه محسوب شده و باید مطمئن بود که این موج‌ها هیچ‌گاه نمی‌میرند و شاید گاهی حالت سکون پیدا کنند اما از بین نمی‌روند چون جریانی در دل این امت است.

لاریجانی اضافه کرد: حساسیت امام (ره) و شهید مطهری نیز بر حضور روحانیت در مبارزه‌های ضداستکباری این بود که اگر این جریانات به یک استعداد تبدیل شوند، باید به توده مردم پیوند بخورند تا یک استعدادی برای امت اسلامی شوند و این پیوند خوردن با توده مردم با حضور روحانیت شکل می‌گیرد.

وی با اشاره به وجود موج بیداری اسلامی در جهان امروز نیز گفت: امروز در امت اسلامی جریان بیداری اسلامی را می‌بینیم البته گاهی به خاطر آن سرکوب‌ها و شیطنت‌های غربی‌ها و یا تندروی‌هایی که در داخل این کشورها ایجاد شده، مسیر این نهضت‌ها که رو به پیشرفت بود، متوقف شده البته باید توجه کرد از آنجا که این موج‌ها قابلیت‌هایی را در امت اسلامی به وجود می‌آورند، میرایی ندارند اما شاید گاهی حالت خفتگی پیدا کنند همانطور که گاهی در یک کشور اسلامی این ولوله وجود دارد و تا در کشوری سرکوب می‌شود این موج در کشور دیگری ادامه می‌یابد.

رئیس مجلس ادامه داد: کشورهای غربی هم باید به این نکته توجه کنند که نمی‌توانند با دسایس این موج‌ها را از بین ببرند و شاید بتوانند تا حدی مخفی کنند اما چون این موج پتانسیل حرکت را دارد، دوباره بروز پیدا می‌کند البته هر چند که در این حرکت‌ها مقابله با استبداد و استعمار و توجه به اصول اسلامی بیشتر باشد، عمق آنها بیشتر می‌شود و تا حدی این حرکت‌ها از اصول اسلامی فاصله می‌گیرند عمق آنها کاهش می‌یابد.

لاریجانی با تاکید بر اینکه برخی کشورها در حرکت اسلامی خود دچار آفت‌هایی شدند که باید این آفت‌ها کالبدشکافی شوند، تصریح کرد: برخی از این آفت‌ها جریانات تندرو و افراطی هستند که در این کشورها به وجود آورده شدند و ضایعاتی را برای امت اسلامی ایجاد کردند؛ شاید به وجود آورندگان این گروه‌ها تصور می‌کردند که با این کار به قدری وقت امت اسلامی را می‌گیرند تا ذهن‌ها از مسائل مهم بیداری اسلامی غافل شوند اما اینها مسائلی نیست که پنهان بماند و در نهایت روشن می‌شود. 

وی اضافه کرد: نگاهی که امروز به مسائلی مانند جریانات تندرو و داعش وجود دارد، با نگاه چند روز پیش متفاوت است. در گذشته قدرت‌های بزرگ فکر می‌کردند که باید به این گروه‌ها کمک کنند و در پشت صحنه‌ هم تحرکاتی کردند اما الان خود این کشورها با وجود این گروه‌ها، گرفتاری‌های بزرگی پیدا کرده‌اند. پس مشخص است که این حرکت‌ها در جوهره حرکت بیداری اسلامی نبود، بلکه وصله‌ای بود که به آن بسته شد و برخی از صاحب‌نظران غربی هم اذعان می‌کنند که غربی‌ها داعش را به وجود آوردند.

رئیس مجلس بر همین اساس گفت: البته وجود چنین گروه‌هایی می‌تواند موضع بیداری اسلامی را تقویت کند و امت اسلامی درمی‌یابد که با چه چالش‌هایی مواجه است و باید خود را قوی کند تا با این افراطی‌گری‌ها به مقابله بپردازد. همچنین امروز جریان صهیونیست و استکبار آمریکا و داعش یک هدف دارد و آن از هم پاشیدن جریان بیداری اسلامی است و این خطر برای امت اسلامی بیشتر از هر چیز دیگری است. 

لاریجانی افزود: درست است که برخی از کشورها ائتلاف درست می‌کنند برای اینکه با این گروه‌ها به مبارزه بپردازند اما این یک نمایشی است و اصلا حس نمی‌شود که اینها در حال مبارزه با این گروه‌های افراطی هستند و اگر هم جایی را بمباران می‌کنند به این دلیل است که آنها در جایی لگدی به غربی‌ها زدند و احساس می‌کنند باید گوششان را بگیرند اما این ائتلاف ساماندهی جدی برای مبارزه ندارد.

وی با تاکید بر لزوم مقابله کشورهای اسلامی با گروه‌های افراطی‌، گفت: کشورهای اسلامی باید بدانند که برای برخورد با این گروه‌ها باید بر خود تکیه کنند و مسلمانان باید روی پای خود بایستند و در واقع جوهره بیداری اسلامی هم روی پای خود بودن است نه کمک گرفتن از استعمار و مستکبران.

رئیس مجلس با اشاره به محاصره مردم کوبانی گفت: در حال حاضر مردم کوبانی در محاصره هستند و کسی هم به داد مردم کرد در کوبانی نمی‌رسد و می‌گویند ما می‌خواهیم اینها را بمباران کنیم اما هیچ کمکی به این مردم نمی‌کنند البته ما وظیفه‌ای داریم و به جریانات مسلمان در کشورهای اسلامی کمک خواهیم کرد اما این کشورهای منطقه هم که دائم می‌گویند ائتلاف درست کردیم هیچ کاری نکردند و مردم کوبانی چند ماه است که در محاصره هستند اما هیچ اقدامی از سوی این کشورها صورت نگرفته پس مشخص است که اینها اهداف دیگری دارند. 

لاریجانی با تاکید بر اینکه بیداری اسلامی یک جریان اصیل و یک سرمایه برای امت اسلامی است، گفت: شاید این تحرکات افراطی‌گری گاهی مسیر بیداری اسلامی را در کشورها طولانی کند اما می‌تواند به این تفکر بیداری اسلامی عمق ببخشد. 

وی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: ما در شرایط فعلی با این پدیده‌های تندرو در منطقه و دسایس غربی‌ها مواجه هستیم لذا این تحرکات، دقت نظر بیشتری را می‌طلبد و اگر در نهضت‌های قبلی آن استغنا و نگاه اسلامی که وجود داشت، این نهضت‌ها را به پیروزی رساند، در حرکت‌های امروزی نیز باید به این مولفه‌ها کمک کرد و دانست که این مولفه‌ها می‌تواند به حرکت اسلامی کمک کند.